Quả bóng vàng Việt Nam lần đầu tiên được trao vào năm 1995, sau SEA Games 18 tại Chiang Mai (Thái Lan). Đấy cũng là giải đấu đánh dấu sự trở lại vị thế của một trong những nền bóng đá hàng đầu Đông Nam Á của bóng đá Việt Nam.
Cầu thủ đầu tiên có vinh dự nhận giải thưởng QBV là tiền đạo Lê Huỳnh Đức. Đây cũng là một trong những trung phong hay nhất lịch sử bóng đá Việt Nam và Đông Nam Á. Sau năm 1995, Lê Huỳnh Đức có thêm hai lần khác giành QBV, vào các năm 1997 và 2002.
Sau này, có một trung phong khác sánh ngang thành tích 3 lần giành QBV với Lê Huỳnh Đức, đó là Lê Công Vinh (2004, 2006, 2007). Tuy nhiên, cả Huỳnh Đức lẫn Công Vinh vẫn chưa phải là những người có số lần giành QBV nhiều nhất.
Người giữ kỷ lục giành QBV là tiền vệ Phạm Thành Lương, với 4 lần bước lên bục cao nhất, vào các năm 2009, 2011, 2014 và 2016.
Ba cầu thủ từng hai lần giành QBV, tính đến trước lễ trao giải vào tối nay (26/2), gồm tiền vệ Nguyễn Hồng Sơn (1998, 2000), tiền đạo Nguyễn Văn Quyết (2020, 2022) và tiền vệ Nguyễn Hoàng Đức (2021, 2023).
Trong lịch sử 30 năm trao giải QBV, chỉ có hai thủ môn vinh dự nhận danh hiệu này, gồm Võ Văn Hạnh vào năm 2001 và Dương Hồng Sơn năm 2008. Võ Văn Hạnh và Dương Hồng Sơn cũng nằm trong nhóm 12 người từng một lần giành QBV.
10 người khác có tên trong danh sách này gồm Nguyễn Minh Phương (2010), Nguyễn Quang Hải (2018), Nguyễn Anh Đức (2015), Trần Công Minh (1999), Phan Văn Tài Em (2005), Võ Hoàng Bửu (1996), Phạm Văn Quyến (2003), Huỳnh Quốc Anh (2012), Đinh Thanh Trung (2017) và Đỗ Hùng Dũng (2019).
Năm 2001, khi thủ môn Võ Văn Hạnh giành QBV Việt Nam, cũng là năm mà từng có lúc có ý tưởng nên trao giải QBV (nam) cho cầu thủ nữ, vì năm đó bóng đá nam Việt Nam gây thất vọng lớn.
Đó cũng là năm ra đời danh hiệu QBV dành riêng cho nữ. Người đầu tiên nhận vinh dự này là cựu tiền đạo Lưu Ngọc Mai của đội bóng đá nữ TPHCM và đội tuyển quốc gia.
Phạm Văn Quyến là người giữ kỷ lục cầu thủ trẻ nhất trong lịch sử từng giành QBV. Anh đoạt danh hiệu này khi mới 19 tuổi vào năm 2003. Một năm sau đó, kỷ lục của Phạm Văn Quyến bị bắt kịp bởi Lê Công Vinh.
Ở chiều ngược lại, có không ít tài năng rất lớn của bóng đá Việt Nam, từng thành danh trong giai đoạn QBV được trao hàng năm, nhưng chưa bao giờ có may mắn được nhận danh hiệu, đáng kể nhất trong số đó là tiền đạo Trần Minh Chiến, trung vệ Đỗ Văn Khải, hay tiền đạo Nguyễn Công Phượng.
Pha đá vô lê của Trần Minh Chiến tạo nên ý tưởng cho danh hiệu QBV
Tại SEA Games 18 năm 1995 ở Chiang Mai (Thái Lan), tiền đạo Trần Minh Chiến tung cú sút vô lê, ghi "bàn thắng vàng" (ngày đó bóng đá có luật bàn thắng vàng, đội nào ghi bàn trước trong thời gian thi đấu hiệp phụ, đội đó thắng chung cuộc) giúp đội tuyển Việt Nam thắng Myanmar 2-1 ở bán kết.
Hình ảnh này làm thổn thức con tim của hàng triệu người hâm mộ. Cố nhà báo Minh Hùng khi đó còn làm việc ở báo Sài Gòn Giải Phóng (SGGP), khi xem hình ảnh này đã bàn bạc với nhà báo Hồ Nguyễn (nguyên chủ biên tờ SSGP Thể Thao), trước khi hai người hình thành nên ý tưởng trao QBV cho các cầu thủ tài năng nhất của bóng đá Việt Nam trong từng năm.
Họ mang ý tưởng này lên trình các cấp cao hơn ở cơ quan chủ quản, trước khi ý tưởng được thông qua. Báo SGGP từ đó đến nay đều đặn tổ chức trao giải QBV Việt Nam hàng năm, tương tự như mô hình của tạp chí France Football (Pháp) trao giải QBV châu Âu (Ballon D'or).