Tin bóng đá - Anh - Từ Liverpool, Man Utd đến Wrexham, các nhà đầu tư Mỹ ngày càng chiếm lĩnh bóng đá Anh, vì sức hấp dẫn của tài chính, kinh doanh bất động sản và công nghiệp giải trí toàn cầu.
Bạn đang xem tin tức tại trang web https://vuicungbongda.com
Khi Malcolm Glazer hoàn tất thương vụ thâu tóm Man Utd với giá hơn 1 tỷ USD vào tháng 5/2005, ông trở thành chủ sở hữu người Mỹ đầu tiên tại Ngoại hạng Anh. 20 năm sau, hơn một nửa trong số 20 CLB Ngoại hạng Anh - gồm cả những tên tuổi giàu truyền thống như Liverpool, Arsenal hay Chelsea - nằm trong tay giới đầu tư đến từ bên kia Đại Tây Dương.
Xu hướng này không dừng lại ở giải đấu số một mà còn lan xuống giải hạng Nhất - Championship, thậm chí tận giải hạng Tư League Two, với những cái tên gây chú ý như Wrexham của các diễn viên Hollywood Ryan Reynolds và Rob McElhenney hay Birmingham City có sự góp mặt của huyền thoại bóng bầu dục Tom Brady.
Vì sao bóng đá Anh hấp dẫn giới chủ Mỹ?
Lý do lớn nhất là tiền. Giá trị CLB tăng phi mã khiến bóng đá trở thành kênh đầu tư hấp dẫn không kém chứng khoán hay bất động sản. Theo Chris Mann, Giám đốc chiến lược của Sportsology Group - đơn vị tư vấn nhiều thương vụ tại Ngoại hạng Anh - thương vụ của nhà Glazer là minh chứng rõ ràng: từ hơn 1 tỷ USD năm 2005, giá trị Man Utd đã vượt 5 tỷ USD khi tập đoàn Ineos đầu tư vào năm 2024, tức tăng hơn 400% sau 20 năm.
So với thị trường thể thao Mỹ, mức giá này vẫn "mềm". Boston Celtics, đội bóng rổ NBA, được bán với 6,1 tỷ USD hồi tháng 3/2024, cao gấp đôi so với số tiền Todd Boehly và quỹ Clearlake Capital chi để thâu tóm Chelsea năm 2022. Vì thế, "cửa vào" bóng đá Anh vừa đủ hấp dẫn vừa đủ thách thức, đặc biệt với những tỷ phú Mỹ vốn đã quen với cách vận hành thể thao chuyên nghiệp.
Ngoài yếu tố tài chính, bóng đá Anh còn đem lại cơ hội khai thác bất động sản. Arsenal từng chuyển nhượng quyền sở hữu sân Emirates cho tập đoàn KSE của Stan Kroenke với giá 160 triệu USD. Man Utd cũng đang tính xây sân mới và dành khu đất Old Trafford để phát triển 17.000 căn hộ. Với giá trung bình 323.000 USD một căn ở Manchester, đây là nguồn lợi khổng lồ.
Ở góc độ truyền thông, Ngoại hạng Anh hiện sở hữu gói bản quyền truyền hình trị giá 9 tỷ USD cho giai đoạn 2022-2025 - cao nhất thế giới bóng đá. Dù con số này vẫn kém xa NFL (hơn 100 tỷ USD cho 11 năm, tức gần 10 tỷ USD mỗi mùa) hay NBA (75 tỷ USD trong 9 năm), nhưng khác biệt chính nằm ở phạm vi khán giả. NFL và NBA gần như chỉ hút thị trường Bắc Mỹ, trong khi Ngoại hạng Anh phủ sóng toàn cầu, từ châu Á, châu Phi tới Mỹ Latinh. Với các nhà đầu tư Mỹ, đây là cách bước vào kinh doanh giải trí toàn cầu với chi phí thấp hơn nhưng hiệu quả thương hiệu lại bền vững và lan tỏa rộng hơn nhiều.
Bên cạnh đó, các nhà đầu tư còn nhìn thấy bóng đá như một phần của ngành công nghiệp giải trí. Khác với phim ảnh hay âm nhạc vốn phân mảnh, bóng đá giữ được sức hút đa thế hệ và gần như miễn nhiễm với suy thoái. Người hâm mộ là "khách hàng trung thành", luôn sẵn sàng trả tiền mua vé, đăng ký truyền hình hay hàng lưu niệm.
Phong cách quản trị kiểu Mỹ
Khi tiếp quản, các ông chủ Mỹ thường mang theo phong cách quản trị doanh nghiệp: tổ chức nhiều buổi gặp gỡ CĐV, nói về sức mạnh tổng hợp và cam kết hạn chế can thiệp chuyên môn. Tuy nhiên, họ tập trung mạnh vào cải tạo cơ sở hạ tầng để tối ưu doanh thu, nhất là từ khán đài VIP và dịch vụ thương mại.
Chelsea dưới thời Boehly, là ví dụ tiêu biểu: xây dựng đội ngũ phân tích dữ liệu hùng hậu, áp dụng hợp đồng siêu dài hạn (Cole Palmer và Nicolas Jackson ký tới 9 năm), mô phỏng mô hình quản trị của giải bóng chày MLB và bóng bầu dục NFL.
Liverpool dưới Fenway Sports Group lại đi theo hướng phát triển bền vững: mở rộng sân Anfield, chú trọng chuyển nhượng thông minh và khai thác thương hiệu toàn cầu. Leeds United, dưới quỹ 49ers Enterprises, học theo chính trải nghiệm của San Francisco 49ers khi xây sân mới để hồi sinh đội bóng.
Điểm chung là các ông chủ Mỹ ít trực tiếp xuất hiện trước truyền thông. Glazer gần như im tiếng từ năm 2005, Kroenke bị CĐV Arsenal đặt biệt danh "Silent Stan" vì hiếm trả lời phỏng vấn hoặc trực tiếp nói chuyện với người hâm mộ, trong khi Boehly cũng chỉ phát biểu khi cần thiết.
Nỗi lo "Mỹ hóa" bóng đá Anh
Trong mắt nhiều CĐV, hiểm họa lớn nhất là khả năng Ngoại hạng Anh bị biến thành "NFL phiên bản châu Âu". Những ý tưởng gây tranh cãi như trần lương cầu thủ, thi đấu theo mô hình không xuống hạng, thậm chí đưa các trận chính thức sang Mỹ đều từng được nhắc đến. Ký ức về dự án Super League 2021 - nơi các CLB Mỹ tham gia sáng lập - càng khiến sự hoài nghi tăng cao.
Nhưng thực tế, các ông chủ Mỹ không phải khối thống nhất. Năm 2024, khi Ngoại hạng Anh biểu quyết thay đổi quy định giao dịch liên quan (APT), Aston Villa - đồng sở hữu bởi tỷ phú Wes Edens - lại bỏ phiếu cùng nhóm phản đối, khác với hầu hết các CLB Mỹ khác. Bill Foley, ông chủ Bournemouth, thì công khai phản đối ý tưởng đưa trận Ngoại hạng Anh sang Mỹ.
Các thay đổi lớn trong luật giải đấu cần tối thiểu 14 trong 20 CLB thông qua, và điều này khiến nguy cơ "Mỹ hóa triệt để" gần như bất khả thi.
Nếu Swansea của rapper Snoop Dogg, Birmingham của Tom Brady hay Wrexham của Reynolds cùng giành quyền thăng hạng, số CLB có vốn Mỹ tại Ngoại hạng Anh sẽ còn tăng. Nhưng các rào cản văn hóa và cấu trúc truyền thống - đặc biệt là cơ chế thăng hạng, xuống hạng - khiến bóng đá Anh khó bị biến đổi hoàn toàn theo khuôn mẫu NFL hay NBA.
Thay vào đó, điều chắc chắn là sức ảnh hưởng tài chính và văn hóa Mỹ sẽ ngày càng rõ rệt. Họ mang tới vốn, mô hình quản trị, kinh nghiệm giải trí, đồng thời đưa Ngoại hạng Anh tiến sâu hơn vào thị trường toàn cầu.
Từ Glazer, Kroenke, Boehly đến Reynolds hay Brady, mỗi người có cách tiếp cận khác nhau. Nhưng tất cả cùng góp phần dịch chuyển quyền lực bóng đá Anh theo hướng Tây, nơi tài chính ngày càng quyết định nhịp thở của giải đấu vốn được coi là giàu bản sắc nhất hành tinh.
Hồng Duy tổng hợp
Tin bong da - Lan song chu My troi day o bong da Anh
Tin bong da - Anh - Tu Liverpool, Man Utd den Wrexham, cac nha dau tu My ngay cang chiem linh bong da Anh, vi suc hap dan cua tai chinh, kinh doanh bat dong san va cong nghiep giai tri toan cau.
Ban dang xem tin tuc tai trang web https://vuicungbongda.com
Khi Malcolm Glazer hoan tat thuong vu thau tom Man Utd voi gia hon 1 ty USD vao thang 5/2005, ong tro thanh chu so huu nguoi My dau tien tai Ngoai hang Anh. 20 nam sau, hon mot nua trong so 20 CLB Ngoai hang Anh - gom ca nhung ten tuoi giau truyen thong nhu Liverpool, Arsenal hay Chelsea - nam trong tay gioi dau tu den tu ben kia Dai Tay Duong.
Xu huong nay khong dung lai o giai dau so mot ma con lan xuong giai hang Nhat - Championship, tham chi tan giai hang Tu League Two, voi nhung cai ten gay chu y nhu Wrexham cua cac dien vien Hollywood Ryan Reynolds va Rob McElhenney hay Birmingham City co su gop mat cua huyen thoai bong bau duc Tom Brady.
Vi sao bong da Anh hap dan gioi chu My?
Ly do lon nhat la tien. Gia tri CLB tang phi ma khien bong da tro thanh kenh dau tu hap dan khong kem chung khoan hay bat dong san. Theo Chris Mann, Giam doc chien luoc cua Sportsology Group - don vi tu van nhieu thuong vu tai Ngoai hang Anh - thuong vu cua nha Glazer la minh chung ro rang: tu hon 1 ty USD nam 2005, gia tri Man Utd da vuot 5 ty USD khi tap doan Ineos dau tu vao nam 2024, tuc tang hon 400% sau 20 nam.
So voi thi truong the thao My, muc gia nay van "mem". Boston Celtics, doi bong ro NBA, duoc ban voi 6,1 ty USD hoi thang 3/2024, cao gap doi so voi so tien Todd Boehly va quy Clearlake Capital chi de thau tom Chelsea nam 2022. Vi the, "cua vao" bong da Anh vua du hap dan vua du thach thuc, dac biet voi nhung ty phu My von da quen voi cach van hanh the thao chuyen nghiep.
Ngoai yeu to tai chinh, bong da Anh con dem lai co hoi khai thac bat dong san. Arsenal tung chuyen nhuong quyen so huu san Emirates cho tap doan KSE cua Stan Kroenke voi gia 160 trieu USD. Man Utd cung dang tinh xay san moi va danh khu dat Old Trafford de phat trien 17.000 can ho. Voi gia trung binh 323.000 USD mot can o Manchester, day la nguon loi khong lo.
O goc do truyen thong, Ngoai hang Anh hien so huu goi ban quyen truyen hinh tri gia 9 ty USD cho giai doan 2022-2025 - cao nhat the gioi bong da. Du con so nay van kem xa NFL (hon 100 ty USD cho 11 nam, tuc gan 10 ty USD moi mua) hay NBA (75 ty USD trong 9 nam), nhung khac biet chinh nam o pham vi khan gia. NFL va NBA gan nhu chi hut thi truong Bac My, trong khi Ngoai hang Anh phu song toan cau, tu chau A, chau Phi toi My Latinh. Voi cac nha dau tu My, day la cach buoc vao kinh doanh giai tri toan cau voi chi phi thap hon nhung hieu qua thuong hieu lai ben vung va lan toa rong hon nhieu.
Ben canh do, cac nha dau tu con nhin thay bong da nhu mot phan cua nganh cong nghiep giai tri. Khac voi phim anh hay am nhac von phan manh, bong da giu duoc suc hut da the he va gan nhu mien nhiem voi suy thoai. Nguoi ham mo la "khach hang trung thanh", luon san sang tra tien mua ve, dang ky truyen hinh hay hang luu niem.
Phong cach quan tri kieu My
Khi tiep quan, cac ong chu My thuong mang theo phong cach quan tri doanh nghiep: to chuc nhieu buoi gap go CDV, noi ve suc manh tong hop va cam ket han che can thiep chuyen mon. Tuy nhien, ho tap trung manh vao cai tao co so ha tang de toi uu doanh thu, nhat la tu khan dai VIP va dich vu thuong mai.
Chelsea duoi thoi Boehly, la vi du tieu bieu: xay dung doi ngu phan tich du lieu hung hau, ap dung hop dong sieu dai han (Cole Palmer va Nicolas Jackson ky toi 9 nam), mo phong mo hinh quan tri cua giai bong chay MLB va bong bau duc NFL.
Liverpool duoi Fenway Sports Group lai di theo huong phat trien ben vung: mo rong san Anfield, chu trong chuyen nhuong thong minh va khai thac thuong hieu toan cau. Leeds United, duoi quy 49ers Enterprises, hoc theo chinh trai nghiem cua San Francisco 49ers khi xay san moi de hoi sinh doi bong.
Diem chung la cac ong chu My it truc tiep xuat hien truoc truyen thong. Glazer gan nhu im tieng tu nam 2005, Kroenke bi CDV Arsenal dat biet danh "Silent Stan" vi hiem tra loi phong van hoac truc tiep noi chuyen voi nguoi ham mo, trong khi Boehly cung chi phat bieu khi can thiet.
Noi lo "My hoa" bong da Anh
Trong mat nhieu CDV, hiem hoa lon nhat la kha nang Ngoai hang Anh bi bien thanh "NFL phien ban chau Au". Nhung y tuong gay tranh cai nhu tran luong cau thu, thi dau theo mo hinh khong xuong hang, tham chi dua cac tran chinh thuc sang My deu tung duoc nhac den. Ky uc ve du an Super League 2021 - noi cac CLB My tham gia sang lap - cang khien su hoai nghi tang cao.
Nhung thuc te, cac ong chu My khong phai khoi thong nhat. Nam 2024, khi Ngoai hang Anh bieu quyet thay doi quy dinh giao dich lien quan (APT), Aston Villa - dong so huu boi ty phu Wes Edens - lai bo phieu cung nhom phan doi, khac voi hau het cac CLB My khac. Bill Foley, ong chu Bournemouth, thi cong khai phan doi y tuong dua tran Ngoai hang Anh sang My.
Cac thay doi lon trong luat giai dau can toi thieu 14 trong 20 CLB thong qua, va dieu nay khien nguy co "My hoa triet de" gan nhu bat kha thi.
Neu Swansea cua rapper Snoop Dogg, Birmingham cua Tom Brady hay Wrexham cua Reynolds cung gianh quyen thang hang, so CLB co von My tai Ngoai hang Anh se con tang. Nhung cac rao can van hoa va cau truc truyen thong - dac biet la co che thang hang, xuong hang - khien bong da Anh kho bi bien doi hoan toan theo khuon mau NFL hay NBA.
Thay vao do, dieu chac chan la suc anh huong tai chinh va van hoa My se ngay cang ro ret. Ho mang toi von, mo hinh quan tri, kinh nghiem giai tri, dong thoi dua Ngoai hang Anh tien sau hon vao thi truong toan cau.
Tu Glazer, Kroenke, Boehly den Reynolds hay Brady, moi nguoi co cach tiep can khac nhau. Nhung tat ca cung gop phan dich chuyen quyen luc bong da Anh theo huong Tay, noi tai chinh ngay cang quyet dinh nhip tho cua giai dau von duoc coi la giau ban sac nhat hanh tinh.
Hong Duy tong hop
Tin bóng đá - Làn sóng chủ Mỹ trỗi dậy ở bóng đá Anh
Tin bóng đá - Anh - Từ Liverpool, Man Utd đến Wrexham, các nhà đầu tư Mỹ ngày càng chiếm lĩnh bóng đá Anh, vì sức hấp dẫn của tài chính, kinh doanh bất động sản và công nghiệp giải trí toàn cầu.